Canlı bir etkinliği izlemek istediniz ancak kulaklığınızı bulamadınız ve altyazıları açtınız mı? Ya da en sevdiğiniz podcast'teki son birkaç noktayı tam olarak anlayamadığınızda transkripti okumaya karar verdiniz mi? Cevabınız evetse ses ve video içeriklerine erişmek için alternatif yöntemlere sahip olmanın önemini ve rahatlığını anlamışsınızdır.
Şirketinizde veya kuruluşunuzdaki rolünüz doğrudan ses ve video içeriği oluşturmanızı gerektirmese de medya için erişilebilirlik koşullarının temellerini bilmeniz önemlidir. Bu bilgiler, dünya genelinde işitme veya görme engelli milyonlarca kullanıcı gibi farklı çevresel ve duyusal ihtiyaçları olan kullanıcılara hitap edecek uygun düzenler ve özellikler tasarlayıp oluşturmanıza yardımcı olur.
Alternatif medya türleri
Alternatif medya türleri, engelli kullanıcıların medya ihtiyaçlarını desteklemek için geliştirilmiştir. Bu sayede kullanıcılar, ses ve video içeriklerine erişirken aralarından seçim yapabilecekleri ek biçimlere sahip olur.
Medya dosyalarınızla birlikte eklemeniz gereken alternatif medya türleri şunlara bağlıdır:
- Desteklediğiniz medya türü: yalnızca ses, yalnızca video veya sesli video (multimedya) biçimleri
- Medyanın canlı mı yoksa önceden kaydedilmiş mi olduğu
- Hedeflediğiniz WCAG uyumluluğu sürümü ve düzeyi
- Medya ile ilgili diğer kullanıcı ihtiyaçları
Web siteleri ve uygulamalar için erişilebilir işitsel ve görsel içerik oluşturmak amacıyla dört ana alternatif medya türü vardır: altyazılar, transkriptler, işitsel açıklamalar ve işaret dili tercümesi.
Altyazılar
En yaygın olarak kullanılan alternatif medya türlerinden biri altyazılardır. Altyazılar, işitme engelli veya işitme güçlüğü çeken kişiler için multimedya içeriğiyle senkronize edilmiş yazılı metindir. Bunlar, ana ses parçasıyla aynı dilde sunulur ve ses efektleri, arka plan sesleri ve önemli müzik gibi konuşma dışı önemli bilgileri içerir.
Altyazılar işitme engelli, işitme güçlüğü çeken veya bilişsel engelli kişilere fayda sağlar ancak diğer birçok kullanıcı için de faydalıdır.
Altyazılar açık veya kapalı olarak sunulur.
- Altyazılar (CC), videonun üst kısmında yer alan ve izleyici tarafından etkinleştirilip devre dışı bırakılabilen metinlerdir. Altyazılar, medya oynatıcıya bağlı olarak kullanıcının ihtiyaçlarına uygun şekilde biçimlendirilir.
- Açık altyazılar (OC), videoya yerleştirilmiş metinlerdir ve kapatılamaz veya farklı bir şekilde biçimlendirilemez.
Duruma veya multimedyanın nasıl kullanılacağına bağlı olarak bir yöntem tercih edilebilir.
Altyazılar ve altyazılar genellikle birbirine karıştırılır ancak bu iki terim aynı anlama gelmez. Her ikisi de multimedya içeriğiyle senkronize edilmiş metindir ve genellikle medyanın alt kısmında görünür. Altyazılar, engelli kullanıcılar için diyalogların ve diğer önemli seslerin transkripti olarak düşünülebilir. Altyazılar, ses parçasını duyabilen ancak söylenenleri anlayamayan kişiler için görsel metindir (ör. yabancı dildeki bir filmi izlerken).
| Özellikler | Altyazılar | Altyazılar | Açık altyazılar |
|---|---|---|---|
| Görsel metin, ses parçasıyla eşleşiyor | Hayır | Evet | Evet |
| Temel arka plan seslerini içerir | Hayır | Evet | Evet |
| Açma/kapatma düğmesi | Evet | Evet | Hayır |
Transkriptler
Altyazılara benzeyen transkriptler, medyanızdaki tüm önemli kelimeleri, sesleri ve görsel bilgileri içeren ayrıntılı, metne dayalı dokümanlar olarak bilinir. Metne dönüştürülmüş içerikler, işitme zorluğu çeken veya işitme engelli kişilere, açıklayıcı metne dönüştürülmüş içerikler ise işitme ve görme engelli kişilere yardımcı olur.
Metin transkriptleri, bilişsel engelli kullanıcılar veya içeriği kendi hızlarında incelemek isteyen kullanıcılar için de faydalıdır.
Transkriptler genellikle altyazılardan daha ayrıntılı olsa da biçim ve amaç açısından çok benzerdir. Bu iki özellik o kadar benzer ki birçok kullanıcı önce medyalarına altyazı ekler, bunları dışa aktarır ve ardından metne dönüştürme işleminin temeli olarak kullanır. Altyazılarınızı transkript oluşturmak için yeniden kullanmak, her şeyi sıfırdan oluşturmaya kıyasla zaman kazandırır.
Arama botları altyazılarınıza erişemez ancak metin transkriptlerinizi tarayabilir. Medya dosyalarınıza transkript eklediğinizde arama motoru optimizasyonunuzun performansı artar. Yinelenen içeriğin kullanıcılar için kafa karıştırıcı olmadığı veya arama motoru algoritmaları tarafından cezalandırılmadığı nadir istisnalardan biridir.
Her medya oynatıcı, transkriptleri farklı şekilde işler. Bazı sağlayıcıların medya oynatıcılarında bu özellik bulunmayabilir. Bu özellik olsa bile bazı kullanıcılar transkript arayüzüne erişemeyebilir. Transkriptinizi tüm kullanıcıların kullanımına sunmak için:
- Transkript metnini, yerleştirilmiş videonun bulunduğu sayfaya doğrudan bağlama uygun şekilde ekleyin.
- Transkriptin yer aldığı erişilebilir bir PDF dosyasının bağlantısını ekleyin.
- Başka bir sayfadaki kopyaya bağlantı verme
- Metnin bulunduğu platformun (ör. YouTube veya Vimeo) video açıklamasına metnin bağlantısını ekleyin.
Örneğin, Şifre Sorunları? | Chrome gibisi yok başlıklı makaleyi inceleyerek transkript örneğini inceleyebilirsiniz.
Sesli açıklamalar
Engelli bireyleri desteklemek için kullanılan bir diğer alternatif medya türü de sesli açıklamadır. Bu tür alternatif medya, görsel içeriği göremeyen kullanıcılara önemli görsel bilgileri açıklamak için bir anlatıcı kullanır. Bu açıklamalarda, yüz ifadeleri, sözsüz hareketler ve yalnızca videolu ve multimedya içeriklerdeki arka plan ortamı gibi sözsüz bilgiler yer alır.
Bazen izleyiciyle paylaşılması gereken çok fazla bilgi olduğu için sesli açıklamaların çok ayrıntılı olması gerekir. Videoda ses açıklamaları için yeterli doğal durak yoksa genişletilmiş ses açıklamaları kullanılır. Genişletilmiş sesli açıklamalarda, videonun geri kalanı oynatılmadan önce video duraklatılır. Böylece anlatıcı, medyadaki tüm bilgileri aktarmak için yeterli zamana sahip olur.
Sesli açıklamalar ve genişletilmiş sesli açıklamalar, görme engelli veya az gören kullanıcılara yardımcı olur ancak bazı bilişsel bozukluğu olan kullanıcılara da yardımcı olabilir.
[Audio Described] Google Lookout'u kullanmaya başlama | Android başlıklı, işitsel açıklama içeren bir resimli video örneği verilmiştir.
İşaret dili çevirisi
Karşılaşabileceğiniz önemli bir alternatif medya türü de işaret dili çevirisidir. Bu türde, bir tercüman yalnızca sesli veya multimedya içeriğin işitsel kısmını işaret dilini kullanarak anlatır. İşaret dili, sağırların ilk ve en akıcı dili olduğu için bu özellik sağırlar için çok önemlidir.
İşaret dili tercümesi genellikle yazılı belgelerden daha etkileyici ve ayrıntılı olduğundan, altyazıları veya transkriptleri tek başına sunmaktan çok daha zengin bir deneyim sunar.
Bununla birlikte, işaret dili çevirisi birçok kuruluş için zaman alıcı ve maliyetli olabilir. Medyanıza işaret dili tercümesi eklemek için zamanınız ve bütçeniz olsa bile dünya genelinde 300'den fazla farklı işaret dili vardır. Medyanıza bir işaret dili yorumu eklemek, küresel bir kitleyi desteklemek için yeterli olmaz.